Đà Lạt hơn nửa thế kỷ trước qua góc nhìn của một nhiếp ảnh gia

Đà Lạt của hơn 50 năm về trước hiện lên như một bức tranh mơ màng, nơi người dân thong thả dạo bước trong màn sương sớm, và Nhà thờ Con Gà sừng sững giữa phố núi bình yên. Tất cả được ghi dấu qua ống kính tinh tế của nhiếp ảnh gia Nguyễn Bá Mậu – người đã lưu giữ trọn vẹn ký ức về "thành phố sương mù" qua từng khuôn hình.

Nhà thờ Chánh Tòa Đà Lạt, với kiến trúc mang đậm dấu ấn Pháp, hiện diện trong một bức ảnh năm 1955. Công trình còn được gọi với cái tên thân thương – Nhà thờ Con Gà – bởi chú gà đồng cao 66 cm trên đỉnh tháp chuông. Khởi công từ năm 1931 và hoàn thành năm 1942, nhà thờ đã trở thành một biểu tượng vĩnh cửu của Đà Lạt.

Những hình ảnh này được tái hiện trong cuốn sách Đà Lạt, thành phố trong album của tác giả Nguyễn Vĩnh Nguyên, phát hành vào cuối tháng 12/2024. Đây không chỉ là một tác phẩm tri ân Nguyễn Bá Mậu, mà còn là chiếc cầu nối đưa độc giả về lại những năm tháng vàng son của Đà Lạt, nơi từng ngọn đồi, con phố đều mang vẻ đẹp thơ mộng, sâu lắng.

Hình ảnh người Đà Lạt thong dong dạo bước trong làn sương mai, thuyền buồm lững lờ trôi trên mặt hồ lúc chiều tà, hay hồ Xuân Hương lặng yên giữa ngày đông đều gợi lên một vẻ đẹp thanh bình và trữ tình. Đồi Cù năm 1955, với đàn ngựa nhởn nhơ gặm cỏ, được tác giả sách dành riêng một chương để miêu tả. Ông viết:

"Hình dung về Đà Lạt những năm cuối sáu mươi đầu bảy mươi ư? Dưới một tán thông của đồi Cù, một đôi uyên ương ngồi nhìn về phía mặt hồ tĩnh lặng. Có khi chàng ôm cây guitar, có khi cầm một cuốn vở học trò ghi chép những bài thơ tình..."

Hồ Ankroet, dưới bàn tay tài hoa của Nguyễn Bá Mậu, hiện lên qua bưu ảnh như một tuyệt tác của thiên nhiên. Nằm cách trung tâm Đà Lạt 12 km, hồ thuộc quần thể hồ Đan Kia – suối Vàng, dưới chân núi Lang Biang. Nhiều du khách ví nơi đây như một “Tuyệt Tình Cốc” đầy mê hoặc.

Thác Cam Ly, một địa danh biểu tượng của Đà Lạt, được Nguyễn Bá Mậu ghi lại trong bức ảnh với câu thơ dịu dàng:

"Cam Ly thác chảy về đâu
Cho ta nhắn gửi mối sầu cố hương."

Không dừng lại ở những thắng cảnh thiên nhiên, Viện Đại học Đà Lạt trong những năm 1950-1960 hiện ra với vẻ đẹp trang nghiêm và thanh lịch. Những tòa nhà nép mình dưới rừng thông xanh thẳm, dọc theo các con đường uốn lượn, tạo nên một khung cảnh vừa bình yên, vừa lãng mạn.

Cuốn sách cũng dành những dòng tri ân chân thành cho nhiếp ảnh gia Nguyễn Bá Mậu – người đã dành cả đời để lưu giữ ký ức của Đà Lạt. Từ năm 1947, ông bắt đầu học nghề nhiếp ảnh tại Đà Lạt khi mới 19 tuổi. Trong suốt thập niên 1960 và đầu 1970, hơn 80% bưu ảnh chụp Đà Lạt, phát hành khắp các nhà sách từ Sài Gòn đến Quy Nhơn, đều mang dấu ấn của ông.

Hình ảnh ông Nguyễn Bá Mậu với chiếc máy ảnh lặng lẽ băng qua từng con phố, từng ngọn đồi, để lưu lại những khoảnh khắc đáng nhớ đã trở thành biểu tượng của một thời kỳ. Không chỉ được tôn vinh trong nước, ông còn đoạt nhiều giải thưởng quốc tế trong thập niên 1960.

Sau khi ông qua đời năm 1990, các con ông đã tiếp tục giữ gìn kho ảnh đồ sộ như một di sản quý báu, lưu lại trọn vẹn hồn cốt của Đà Lạt xưa – một thành phố mộng mơ trong ký ức.

>>> Đọc thêm: Dalat Art Map: Dệt nên sắc màu nghệ thuật Đà Lạt